Neveneffecten van onder meer

informatietechnologie

Stan’s column: “Neveneffecten”

Door Stan van Gemert

Chillen en gamen

Het is weer ‘grote vakantie’. Mijn zoons hebben hier erg naar uitgekeken. En wat doen ze zoal, de schoolse verplichtingen achter zich latende? Vooral ‘chillen’ en gamen. Het chillen bestaat onder meer uit relaxt onderuit op de bank zitten, samen met vrienden. Hierbij worden ‘Yu-Gi-Oh!’ strategieën en analyses besproken en de nieuwste Minecraft ontwikkelingen gedeeld. En het gamen? Beiden zitten ze achter hun eigen computer in de woonkamer, met een koptelefoon op en blind typend Minecraft te spelen. En wat is er nou leuker dan te Minecraften in je vakantie? Minecraften en Skypen tegelijk natuurlijk! Naast hun eigen koptelefoon, hebben ze hun eigen microfoon waarmee ze al brullende, elkaars enthousiasme overstemmen.

Gasten trollen

Al ruim twee jaar is Minecraft bij ons thuis een hit en vervelen doet het geenszins. Van alles wordt ontworpen en gebouwd, zowel lokaal alsook op servers van vrienden en op servers van derden. Ze houden arenagevechten, maken ingenieuze vallen, verzamelen Pokemons en vormen clans. Het meest populair is echter toch wel het zogenaamde ‘trollen’, dat gepaard gaat met smakelijke lachsalvo’s. Na twee jaar vinden ze dagelijks nog steeds nieuwe mogelijkheden en ‘in game commands’ uit. De combinatie van ‘Cartoon Network taalgebruik’ en verbasterd Engels werken op mijn lachspieren. Het meest populaire woord is ‘gast’ (uit Cartoon Network’s ‘Mordecai and Rickby’): “Gast als je niet opzij gaat dan nak ik al je stuff”, “Gast hij lagged”, “Check dat gebouw gast, dat is compleet jolo”,“Gast pas op, hij heeft OP- armoured”, “Gast, ik heb altijd een wooden sword in mijn Ender Chest met full enchantments”. Gezien het nog steeds toenemende enthousiasme en het plezier, is het aanschaffen van Minecraft een zeer goede besteding gebleken.

Scepsis over gamen

In juni zijn we naar een thema-avond ‘gaming’ geweest waar een mediacoach het onderwerp ‘kinderen en mediagebruik’ behandelde. Hierbij werden onder meer de voors en tegens van gamen uiteengezet. Een mooie anekdote is me bijgebleven: In een wereld bestaat de computer, internet en social media al jaren. We delen ons hebben en houwen via social media en twitteren en mailen ons suf. Het is een dynamisch en sociaal gebeuren. Boeken bestaan echter nog niet. En dan wordt opeens het boek uitgevonden. Deze uitvinding wordt echter met veel weerstand en scepsis ontvangen. Een boek is passief: naast het feit dat de lezer nauwelijks beweegt is er ook geen sprake van interactiviteit. Een boek zorgt voor isolatie: je maakt geen contact met anderen en derhalve is een boek niet sociaal. Een boek is leidend: je kan alleen het verhaal volgen zonder dat het de fantasie stimuleert. In onze wereld is het uiteraard omgekeerd. Toch wordt gamen ook met veel scepsis ontvangen, terwijl het zeker goede aspecten heeft. Met Minecraft bijvoorbeeld verwerf je 3D inzicht en het stimuleert creativiteit. Ook leren kinderen blind typen en communiceren ze automatisch met Engelse woorden. Maar ook hier geldt: alles met mate. Er zijn namelijk ook nadelen verbonden aan teveel achter de computer zitten. Naast RSI gerelateerde aspecten, kan je denken aan verslaving, vervaging van de grens tussen virtuele werelden en realiteit en negatieve beïnvloeding van de nachtrust. Gamen op zich is niet slecht, maar je dient er wel bewust mee om te gaan.

Introductie van de informatietechnologie

Sinds eind jaren vijftig werd het kantoorwerk langzaamaan steeds meer geautomatiseerd (mainframe computers). In de jaren 80 deed de personal computer zijn intrede en in de jaren 90 het internet en e-mail. Diverse ontwikkelingen zijn hierna ook met de nodige scepsis ontvangen. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van social media, het internet bankieren of het elektronische patiëntendossier.

Neveneffecten

Er is een parallel te trekken met de geïntroduceerde informatietechnologie in het bedrijfsleven en het hierboven beschreven gamen. Informatietechnologie is goed zolang het ondersteuning biedt aan het behalen van de bedrijfsdoelstelling. Op het moment dat deze technologie leidend is kan het een tegenovergesteld effect opleveren. Zo kunnen computerprogramma’s onze werkwijze gaan bepalen en onze agenda gaan dirigeren. Wie herkent niet de verplichte invoervelden van een databasesysteem, of een overvolle mailbox na een vakantie? Eenzelfde parallel is te trekken met (niet praktische) managementsystemen . Waarom dient een bepaalde procedure gevolgd te worden, of waarom moeten bepaalde formulieren worden ingevuld? Het spreekt voor zich dat dit consequenties heeft voor de efficiëntie en effectiviteit van de organisatie en uiteindelijk voor de winst. Aspecten als deze mogen met een gezonde scepsis onder de loep genomen worden. Informatietechnologie en managementsystemen op zich zijn zeker niet slecht, maar je dient er wel bewust mee om te gaan.

15-09-2014